Leitmotiv w edukacji wczesnoszkolnej

Dawniej, kiedy pracowałam na gotowym programie nauczania z wydawnictwa, denerwował mnie bałagan w podręcznikach i kartach ćwiczeń - niby rozmawiamy o kinie, a tu nagle pojawiają się ptaki zimujące w Polsce i odlatujące na zimę do ciepłych krajów. Kiedy tematem przewodnim była historia Polski, ni z tego ni z owego wciśnięte były zadania na przeliczanie sylab, głosek i liter z wyrazami zupełnie nie związanymi z historią. Tak, jakby autor nie miał pomysłu czym zapełnić stronę. 

Odkąd pracuję na autorskim programie nauczania cieszę się wolnością. Mój program (nasz: mój, Edyty Karwowskiej i Ewy Kempskiej) podzielony jest na 6 obszarów tematycznych, w każdym z nich przez kilka dni realizuję mniejsze tematy. I tak np. w obszarze Sztuka omawiamy literaturę, kino, teatr, malarstwo, rzeźbę i muzykę. Każdy z tych tematów staje się leitmotivem - motywem przewodnim na kilka dni. I nie brakuje nam czasu na realizację podstawy programowej, chociaż realizujemy sporo projektów. Każdy motyw przewodni jest realizowany poprzez różne aktywności z zakresu edukacji polonistycznej, matematycznej, plastycznej, technicznej, społecznej, przyrodniczej, informatycznej i muzycznej. Dzięki temu uczniowie nie tylko dowiadują się o teatrze, ale też trenują rozumienie tekstu czytanego, budowanie zdań, układanie i rozwiązywanie zadan z treścią itd. 

Jak to wygląda w praktyce? 

Jako przykładem posłużę się tematem: Kino. 

Poniżej rozpisuję aktywności, które realizowaliśmy przez kilka dni, bez podziału na konkretne dni, gdyż każdy ma przecież inny plan zajęć - jednego dnia można mieć 4 lekcje, a innego tylko 2. 

1. Aby zorientować się, ile dzieci już wiedzą i wprowadzić temat razem zrobiliśmy prezentację w Canvie pt. Co jest potrzebne, aby powstał film? Przy okazji tłumaczyliśmy pojawiające się słowa, rozmawialiśmy o tym, jak mogą być wykorzystane konkretne przedmioty lub czym zajmują się różni ludzie podczas tworzenia filmu.

Efekt końcowy tutaj

2. Czytanie ze zrozumieniem to interaktywna karta pracy z 2 krótkimi tekstami o tematyce filmowej:

https://www.liveworksheets.com/gk1411303gi

3. Rozmawialiśmy o kinie niemym. Zaczęliśmy od znaczenia słowa "nieme", potem obejrzeliśmy film braci Lumiere "Wjazd na stację w Ciotat" oraz jeden z filmów z Charlie Chaplinem. Dokładnie przanalizowaliśmy elementy obu filmów. Przy drugim skupiliśmy się na muzyce - jej nastroju i roli, jaką grała w filmie. 

4. W ramach edukacji muzycznej rozmawialiśmy o znaczeniu muzyki w filmie. Posłużyłam sie tu świetnym scenariuszem Uniwersytetu Dzieci "Po co jest muzyka w filmie?".

5. Podczas lekcji języka angielskiego opisywaliśmy wygląd bohaterów kreskówek - kolory i ubrania. Było to zarazem wprowadzenie do rozmowy o filmach animowanych. Skorzystaliśmy między innymi z karty pracy:

https://www.liveworksheets.com/iz1425066ex

6. Obejrzeliśmy film "Jak powstaje film animowany". Następnie robiliśmy własne flipbooki - w ramach edukacji plastycznej.

7. Na edukacji przyrodniczej rozmawialiśmy o pogodzie - poznaliśmy symbole służące do oznaczania pogody, bawiliśmy się w przedstawianie prognozy pogody za pomocą tej prezentacji. A potem dowiedzieliśmy się, że o pogodzie i chmurach opowiadają filmy dokumentalne. Obejrzeliśmy fragment takiego filmu. Zastanawialiśmy się, o czym jeszcze mogą opowiadać filmy dokumentalne. 

8. Na kolejnym języku angielskim również rozmawialiśmy o pogodzie - poznaliśmy nazwy kilku zjawisk pogodowych. 

9. W ramach edukacji matematycznej trenowaliśmy odczytywanie danych z tabeli na podstawie widowni w kinie:

Wykonywaliśmy też sporo działań dodawania i odejmowania w zakresie 10, licząc rekwizyty przydatne do filmu. 

10. Układaliśmy zdania z podanymi słowami (reżyser, aktor, kostiumy, plan filmowy itp); rozwijaliśmy podane zdania; przeliczaliśmy wyrazy w zdaniach związanych z filmem i zapisywaliśmy te zdania w zeszycie. 

11. Edukacja społeczna to była rozmowa o tym, jak należy zachowywać się w kinie na podstawie wiersza Artura Zyskowskiego O rodzinie w kinie.

12. Na koniec podsumowaliśmy to, czego się nauczyliśmy wykonując razem quiz kahoot. 

13. Zabrakło nam tu edukacji technicznej, ale nie szkodzi - następny motyw przewodni to teatr - będziemy robić kukiełki ze skarpet i pacynki, więc nadrobimy. 😉

Chociaż o samym kinie rozmawialiśmy zaledwie kilka razy, temat filmu przewijał się w różnych aktywnościach, jak leitmotiv. Raz był matematyką, innym razem językiem polskim, a jeszcze innym muzyką czy inną edukacją. Uczniowie byli otoczeni tym tematem, a ja miałam wiele możliwości, aby przekazać im wiedzę.