Budowanie zdań
Budowanie zdań to ćwiczenie, które wykonuje się z uczniami od pierwszej klasy SP. Najpierw jako układanie zdań z wyrazów i ustawianie wyrazów w prawidłowej kolejności. Potem pojawia się stale jeszcze przez wiele lat (zdania pojedyncze i złożone, części zdania, rodzaje zdań...). Zdanie to podstawa języka.
Budowanie prawidłowych zdań nie jest dla dzieci zadaniem łatwym. Nie sprzyja temu spędzanie czasu wolnego z grami, w których występują pojedyncze słowa, wyrażenia, lub równoważniki zdań. Łatwiej mają te dzieci, którym rodzice czytają, ale dobrze wiemy, że nie każdy nasz uczeń ma taki luksus. Dlatego od samego początku nauczyciel powinien zwracać uwagę na zdania:
- budowanie zdań z wyrazów
- ustawianie wyrazów w prawidłowej kolejności
- rozwijanie zdań
- odpowiadanie na pytania pełnymi zdaniami
- udzielanie pełnych odpowiedzi na pytania w zadaniach z treścią
- tworzenie opowiadań, choćby ustnie.
Trzeba to robić na różne sposoby, aby dotrzeć do wszystkich dzieci - każdy ma inne potrzeby, więc jedni uczniowie zrozumieją, jak się tworzy zdania zapisując je w zeszycie, inni grając w gry, a jeszcze inni korzystając z narzędzi TIK. Nie wystarczą gotowe zadania z kart ćwiczeń, gdzie dziecko z rozsypanki wyrazowej ma utworzyć zdanie i zapisać je. To jest tak naprawdę kolejny etap. Powinniśmy zacząć od innych zadań.
Poniżej przedstawiam kilka propozycji ćwiczeń.
1.
Proponuję zacząć od zadania w genially, gdzie poszczególne części zdania są zaznaczone na inne kolory - to pozwala dzieciom zrozumieć strukturę zdania, oczywiście bez używania nazw części zdania ani części mowy, bo na to jest jeszcze za wcześnie. Dzieci przesuwają poszczególne wyrazy na białe pole testując, które opcje są prawidłowe, a które nie. Dzięki temu mogą dostrzec konieczność nie tylko ustawienia wyrazów w odpowiedniej kolejności, ale też użycia prawidłowej formy:
2.
Zdania zapisane w pliku tekstowym, każde w oddzielnej tabelce z 1 wierszem, każde słowo w oddzielnej kolumnie. Uczeń wycina, układa w prawidłowej kolejności przesuwając wyrazy, testując różne opcje, a kiedy znajdzie właściwą - wkleja do zeszytu i przepisuje. Skoro dzieci mają te zdania przepisać, pilnuję, aby układać zdania tylko z poznanych liter.
Dzieciom, które mają problemy z przepisywaniem tekstu drukowanego literkami pisanymi, proponuję inną wersję - najpierw układają zdanie jak opisane wyżej, potem dopasowują do tego wyrazy napisane literami pisanymi i dopiero wklejają i przepisują do zeszytu.Przy okazji trenujemy motorykę małą (wycinanie, klejenie, pisanie), utrwalamy pisownię poznanych liter i połączeń między nimi, a także wielką literę na początku zdania i kropkę na końcu. W mojej klasie dzieci zwykle na koniec wymieniają się zeszytami i sprawdzają sobie nawzajem, przy czym ja im pomagam mówiąc: Sprawdźcie, czy wyrazy są ułożone w prawidłowej kolejności; czy na początku zdania znajduje się wielka litera; czy na końcu jest kropka; czy wyraz "Adam" ma na początku wielką literę; czy wszystkie pozostałe litery w zdaniu są małe. W ten sposób dzieci dodatkowo utrwalają prawidłową pisownię, a ja mam większa pewność, że dzieci wykonały ćwiczenie prawidłowo (nie jestem w stanie podczas lekcji sprawdzić zeszytu wszystkim 26 uczniom...).
- W plecaku są kolorowe kredki, którymi można malować.
- W plecaku są kolorowe kredki, którymi można namalować pirata.
- W plecaku są kolorowe kredki, którymi można namalować pirata i jego domek.
- W plecaku są kolorowe kredki, którymi można namalować pirata i jego kolorowy domek.
- W plecaku są kolorowe kredki, którymi można namalować pirata i jego kolorowy domek na statku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz