Jak erasmus+ zmienia szkołę

Zakończyliśmy realizować projekt erasmus+ Od trzylatka do wyboru drogi ku przyszłości, czyli jak połączyć swoje zdolności z pokonaniem barier środowiskowych. Był to projekt z sekcji Edukacja szkolna, Akcja 1: Mobilność kadry edukacji szkonej, oznaczany jako KA1. Trwał 18 miesięcy i dla małej wiejskiej szkoły był czymś naprawdę wielkim - otworzył nam drzwi do nowoczesnych metod nauczania, do współpracy międzynarodowej i, co najważniejsze, otworzył umysły uczestników.

W projekcie wzięło udział 18 nauczycieli różnych przedmiotów zarówno z przedszkola, jak i ze szkoły podstawowej. Naszymi partnerami były 2 szkoły: Agrupamento de Escolas de Rates z Portugalii oraz CEIP Nuestra Señora de la Esperanza z Hiszpanii. W obu szkołach odbyliśmy obserwację pracy (job shadowing), w portugalskiej dodatkowo prowadziliśmy zajęcia dydaktyczne (teaching assignment).

Oprócz tego nauczyciele brali udział w 3 kursach zagranicznych:
1. Nauczanie przedsiębiorczości w szkole: kreatywne i efektywne metody i narzędzia.
2. Rozwiązania dla nauczycieli w dziedzinie zarządzania klasą: nowe metody, efektywna motywacja, współpraca i strategie ewaluacji.
3. Nieformalne metody nauczania w szkole. Metody i narzędzia stosowane w szkole i poza nią, które kształtują kompetencje kluczowe, aktywność i uczenie się uczniów.

Wszystkie działania w projekcie, zarówno te wyjazdowe, jak i realizowane na miejscu, podporządkowane były celom, jakie określiliśmy pisząc wniosek:
- zwiększenie zdolności do reagowania na potrzeby wynikające z niekorzystnej sytuacji uczniów i ich rodzin;
- szersze rozumienie praktyk stosowanych w edukacji przedszkolnej w innych systemach edukacyjnych, mających na celu wzmacnianie w dziecku poczucia wartości, rozpoznawanie jego zdolności i współpracę z rodzicami w procesie wieloaspektowego rozwoju dziecka;
- zwiększenie motywacji uczniów do nauki oraz samorozwoju;
- poprawa umiejętności nauczycieli w rozwijaniu kompetencji kluczowych uczniów, a zwłaszcza tych, które w dokumencie Lifelong learning - key competences Komisji Europejskiej określone są jako "umiejętności horyzontalne": umiejętność uczenia się, inicjatywność i przedsiębiorczość oraz kreatywność;
- wzrost kompetencji znajomości języków obcych nauczycieli, a pośrednio także uczniów;
- zwiększenie motywacji i satysfakcji z codziennej pracy nauczycieli biorących udział w projekcie.

Jak wskazuje tytuł wpisu, projekt erasmus+ zmienił naszą szkołę: nauczyciele podróżowali, zwiedzając piękne miasta; poznawali metody nauczania i motywowania uczniów, które do tej pory nie były w naszej szkole stosowane; integrowali się, spędzając ze sobą kilka dni w obcym miejscu, czasami musząc rozwiązać sytuacje problemowe; zaczęli używać narzędzi TIK na skalę zdecydowanie większą, niż do tej pory... Ale najważniejsza zmiana dokonała się w ich spojrzeniu na edukację: nauczyciele otworzyli się na zmiany, na dzielenie się doświadczeniem z innymi oraz na współpracę.

Gdybyśmy porównali naszą szkołę z tą sprzed kilku lat, widać ogromne różnice. Po pierwsze, nauczyciele zaczęli ze sobą współpracować, razem planują i realizują projekty. Spotkania, na których kilkoro nauczycieli razem planuje przedsięwzięcia, dzieli się pomysłami, a potem zadaniami, nie są już u nas rzadkością. Po drugie, nauczyciele stają się otwarci na współpracę z innymi szkołami - w ramach eTwinning oraz kolejnych projektów erasmus+. Dzięki kursowi języka angielskiego zorganizowanemu dla uczestników projektu oraz dzięki konieczności komunikowania się za granicą nauczyciele nie boją się używać tego języka, co otwiera drogę do kolejnych międzynarodowych projektów. Po trzecie, nawiązaliśmy bliższą współpracę w obiema szkołami partnerskimi - zrealizowaliśmy razem już 3 projekty eTwinning (za 2 z nich otrzymaliśmy odznaki, trzeci jeszcze się nie zakończył), ze szkołą hiszpańską mamy już zaplanowany kolejny projekt erasmus+. Po czwarte, nauczyciele są bardziej zmotywowani do pracy, chętniej angażują się w nowe przedsięwzięcia takie, jak np. program Całościowy Rozwój Szkoły CEO, do którego włączyła się połowa nauczycieli pracujących w szkole. Po piąte, zdecydowanie więcej uwagi poświęcamy kształtowaniu kompetencji kluczowych, w tym inicjatywności i przedsiębiorczości.

Nie chciałabym, żebyście odnieśli wrażenie, że projekt erasmus+ to tylko podróże, a reszta dzieje się sama. Kosztowało nas to trochę pracy. Oprócz wyjazdów zagranicznych podejmowaliśmy wiele działań na terenie szkoły, wdrażając te metody, których nauczyliśmy się od naszych partnerów oraz na kursach zagranicznych:
- realizowaliśmy wiele projektów czytelniczych
- dostosowaliśmy ofertę zajęć dodatkowych
- zmieniliśmy system kontaktu z rodzicami
- włączyliśmy rodziców w wiele aktywności szkolnych poprzez program Aktywny Rodzic
- aktywizowaliśmy starszych uczniów, aby przeprowadzali zajęcia w przedszkolu i klasach 1-3
- organizowaliśmy konkursy wiedzy o finansach
- napisaliśmy program nauczania przedsiębiorczości
- aktywizowaliśmy uczniów do podejmowania działań w ramach Samorządu Uczniowskiego i Szkolnego Koła Wolontariatu
- zaczęliśmy używać narzędzi TIK
- zmienialiśmy nasze metody pracy, ciągle się ucząc.

Mimo tej pracy wszyscy uczestnicy projektu są zadowoleni z jego efektów i twierdzą, że gdyby mieli możliwość jeszcze raz zaangażować się w projekt erasmus+, z chęcią to zrobią. Dlatego bardzo zachęcam do składania wniosków o projekty KA1 wszystkie szkoły. Te, które jeszcze nigdy nie miały do czynienia z projektami erasmus+ zdecydowanie powinny zacząć od KA1 (tylko dla kadry), a dopiero potem spróbować realizować projekty dla uczniów.