Blog Dla Nauczycieli

Własny lapbook

Jestem w wielu grupach nauczycielskich i z przerażeniem obserwuję, jakim powodzeniem cieszą się lapbooki - gotowce. Wszystko jest w szablonach, gotowy tekst, nauczyciel kseruje, a uczniowie tylko wycinają, kolorują i naklejają. Czego uczy ich taka aktywność (poza rozwijaniem motoryki małej)? Gotowy lapbook może być estetyczny i można się nim pochwalić. Ale na pewno nie pozwala pogłębić wiedzy na dany temat, gdyż uczenie się wymaga przetwarzania informacji, a nie biernego czytania i naklejania. A przecież tak łatwo to zmienić na efektywne ćwiczenie służące uczeniu się!

Lapbook pasuje chyba do każdego tematu. Świetnie nadaje się zwłaszcza na podsumowanie projektu, lektury albo omawianego działu. Jeśli pozwolimy uczniom i uczennicom wykonać własny lapbook (nie z szablonu), także rozwiną motorykę małą, a poza tym zyskają wiele innych korzyści:

uczą się planowania i organizacji pracy, gdyż sami muszą zdecydować, jakie informacje i gdzie umieścić
zazwyczaj lapbooki wykonuje się w parach lub małych zespołach, uczniowie więc rozwijają współpracę i komunikację
rozwijają poczucie sprawstwa, gdyż robią pracę według własnego pomysłu
przetwarzają informacje, ponieważ wyszukują je i decydują, co zamieścić w lapbooku, w jakiej formie - tu nie sprawdzają długie teksty skopiowane z sieci, trzeba je przerobić na hasła, pojedyncze zdania, rysunki, mapy myśli, sketchnotki
rozwijają kreatywność - przecież nie muszą wykonywać elementów lapbooka, które pokaże nauczyciel, mogą wymyślić swoje, które być może lepiej sprawdzą się do zaprezentowania wybranych informacji
rozwijają logiczne myślenie - czasami trzeba nieźle pokombinować, aby dobrze umieścić tekst na danym elemencie
lapbooki pozwalają doświadczać, eksperymentować, uczyć się na błędach - to istna szkoła cierpliwości
na koniec prezentują swoją pracę, wyjaśniając, dlaczego właśnie to i właśnie tak prezentują; uczą się argumentować i występować publicznie; zwiększają satysfakcję z własnej pracy
rozwijają zainteresowania i talenty dzięki temu, że zwykle wybiarają sposób prezentacji zgodny z ich zamiłowaniami
angażują się w to, co robią, nie ma tu więc problemu z motywacją (zdarzają się trudności indywidualne, gdyż przy lapbooku trzeba sporo czytać; bywają też problemy ze współpracą, ale to jest potrzebne, aby nauczyć się współpracy)
zapamiętują wiedzę, którą wykorzystują do wykonania lapbooka - nie trzeba się potem jakoś szczególnie uczyć, bo informacje są już świetnie przetworzone; wystarczą drobne powtórki.

Tutoriali na temat wykonania własnego lapbooka jest w sieci mnóstwo, wystarczy wpisać hasło "lapbook" na youtube. Jednak aby wpis był pełny, postanowiłam zebrać w jednym miejscu niezbędne informacje. Nagrałam więc kilka filmików z instruktażem eloementów, jakie rozbiliśmy wielokrotnie z uczniami z klas 1-3 i starszych (na języku angielskim, np. na lekcjach kulturowych o krajach anglojęzycznych). Pamiętajcie jednak, że to tylko kropla w morzu możliwości...

A zatem do dzieła! Wykonujemy własny lapbook.

Potrzebne materiały:

kolorowa sztywna kartka A3 (blok techniczny)
2-3 kolorowe kartki A4 z bloku technicznego
2-3 kartki A4 z bloku rysunkowego (kolorowe lub białe)
nożyczki
klej
zszywacz (niekoniecznie - kieszonke można skleić)
linijka i ołówek

Mój lapbook wygląda tak:

Ja nic nie pisałam na elementach, ani nie ozdabiałam lapbooka, pokazałam jedynie technicznie, jak wykonać pewne elementy. Warto przed rozpoczęciem zastanowić się, jak zorganizować pracę - kiedy pisać i rysować? Przed naklejeniem elementu do lapbooka, czy po? Jak podzielić pracę w zespołach? Jak zapewnić porządek i wykorzystać maksymalnie kartki, aby nie produkować niepotrzebnie śmieci?

Zaczynamy:

Potem wykonujemy kolejne elementy.

Koperta:

Kieszonka:

Harmonijka (dzieci mają często problem ze złożeniem jej równo, pokazuję zatem jak to zrobić):

Kwiatek (chociaż ja wybrałam wersję prostszą - na bazie kwadratu; oryginalnie kwiatek ma okrągły środek i zaginane płatki):

Rozkładówka:

Książeczka:

Na stronie zewnętrznej powinien znaleźć się tytuł lapbooka oraz ewentualnie podtytuł i dekoracje.

O lapbookach pisałam też tutaj - znajdziecie tam też przykładowy lapbook uczniów klasy 2 oraz szablony elementów.

Po co kupować lapbooki?

Po co stać przy ksero przygotowując materiały dla uczniów i uczennic, skoro taka aktywność tak mało im daje?

Czy nie łatwiej jest zrobić z nimi lapbooki "od zera", według ich własnych pomysłów, pozwalając im uczyć się i rozwijać umiejętności?

Może takie lapbooki nie będą tak piękne i estetyczne jak "gotowce", ale w szkole chodzi przecież o uczenie się...

Jak przetrwać egzaminy? List do ucznia.

Ewa Przybysz-Gardyza 18 kwietnia 0

Zarówno jako rodzice, jak i nauczyciele czy nauczycielki myślimy o tym, jak wypadną nasi podopieczni na egzaminie ósmoklasisty czy na maturze. Stresujemy się, chcielibyśmy pomóc naszym pociechom, ale one często nie chcą nas słuchać. Proponuję dać każdemu list, w którym zwięźle i z empatią staram przekazać to, co najważniejsze w ostatniej chwili. Czasami obcego słucha się chętniej...

Oczywiście, aby dotarł, list musi być krótki, a temat szeroki. Dlatego zamieszczam tu jedynie kilka wskazówek. Wierzę jednak, że mogż one stać się początkiem bardzo wartościowej rozmowy - z rodzicem lub nauczycielem, ale też z kolegą czy koleżanką.

A może chcecie zainspirować się i napisać własny list? Tym lepiej!

👉List do pobrania w pdf tutaj. 👈

Droga uczennico!

Drogi uczniu!

Niebawem ważny egzamin, o którym słyszysz i do którego przygotowujesz się od dawna. Być może masz sporo obaw z nim związanych - to zrozumiałe. Pozwól, że podpowiem Ci, jak radzić sobie przed i w trakcie egzaminu, bo sama wielokrotnie zdawałam różne egzaminy i mam sporą wiedzę o uczeniu się. W tym liście opiszę, jak najlepiej wykorzystać ostatnie dni przed egzaminem, jak poradzić sobie ze stresem oraz dekoncentracją w czasie egzaminu oraz czy tak naprawdę jest się czym przejmować.

Po pierwsze, przeanalizuj, co jeszcze możesz zrobić, chociaż zostało już tak mało czasu. Materiału do powtórzenia jest na pewno dużo, ale czy jest sens, aby powtarzać wszystko? Dużo nieutrwalonej wiedzy może oznaczać zagubienie, wszystko może się poplątać w stresującej chwili. Zatem co najlepiej powtórzyć? Treść omawianych lektur, wzory matematyczne, ważne daty i nazwiska, zasady pisania konkretnych form wypowiedzi itp. Do zapamiętania faktów idealne będą fiszki: małe karteczki, na których z jednej strony piszemy nazwę, np. zaimek, a z drugiej wyjaśnienie: ja, wy, ktoś, co... Takie karteczki można zrobić na każdy temat, wsadzić potem do kieszeni i powtarzać w wolnej chwili (nawet w autobusie czy w kolejce, aby mieć więcej czasu wolnego w domu). Ważne, aby powtarzając zmuszać mózg do wysiłku - najpierw patrzeć na nazwę i bez zaglądania na drugą stronę próbować ją wyjaśnić. Dopiero potem sprawdzamy opis. Warto też znaleźć dobrego towarzysza do nauki - możecie spotykać się po lekcjach offline lub online i odpytywać się nawzajem z materiału. Pamiętaj, że wielokrotne czytanie tekstu nie jest dobrą metodą nauki - tworzy jedynie iluzję wiedzy i w rzeczywistości zajmuje więcej czasu niż zrobienie fiszek czy notatki własnymi słowami.

Po drugie, pamiętaj, że w rzeczywistości do egzaminu przystępuje Twój mózg. Aby mógł wykorzystać swój potencjał i przypomnieć sobie wszystko to, czego się uczył, potrzebuje się porządnie wysypiać - nie tylko dzień przed egzaminem, ale też wcześniej. Ponadto dostarczaj mu dużo wody - woda jest niezbędna do przekazywania impulsów nerwowych (czyli do myślenia). Pilnuj więc, aby Twój organizm był dobrze nawodniony - cały czas, zwłaszcza w trakcie nauki. Słodycze to oszuści - kuszą nas nie tylko smakiem, ale też tworzą złudzenie, że lepiej się po nich myśli. Przez chwilę pewnie tak, gdyż dostawa cukrów prostych wywołuje duży wzrost glukozy - pokarmu dla mózgu. Tylko że po słodyczach poziom glukozy podnosi się na chwilę, a potem spada, przez co później myśli się dużo gorzej. Aby mózg miał energię przez cały egzamin, zjedz pełnowartościowy posiłek, a poziom glukozy będzie utrzymywał się na odpowiednim poziomie przez długi czas.

Po trzecie - stres, który działa różnie: jednych motywuje, u innych blokuje myślenie. Kojąco działa na nas przyroda, warto więc przed egzaminem urządzać sobie spacery po lesie lub parku. Pomaga też towarzystwo osób, które lubimy, ale tylko jeśli te osoby działają na nas uspokajająco. Być może masz w swoim otoczeniu kogoś, kto bardziej niż Ty stresuje się egzaminem i ciągle Ci to okazuje. Powiedz głośno o swoich emocjach: "Kiedy tak mówisz, ja stresuję się jeszcze bardziej, a wtedy nie potrafię się skupić." Wielu osobom pomaga praktyka uważności (mindfulness), np. uważne oddychanie, kiedy kierujemy uwagę na własne ciało, zamiast na myśli. A jeśli podczas egzaminu trudno będzie Ci się skoncentrować, polecam wykonać ćwiczenie 5,4,3,2,1: rozejrzyj się i w myślach powiedz nazwy 5 rzeczy, które widzisz. Potem powiedz w myślach nazwy 4 rzeczy których dotykasz, następnie 3 rzeczy, które słyszysz, 2 zapachów i 1 smaku. To pozwala uspokoić myśli.

Na koniec pomyśl, co się stanie, jeśli ten egzamin pójdzie Ci źle. Być może nie dostaniesz się do szkoły, którą planujesz, a może będzie trzeba zrobić rok przerwy i powtórzyć egzamin za rok. To może popsuć Ci plany, ale to przecież nie koniec świata! Czasami coś, co z początku wydaje się tragedią, okazuje się być szansą na odkrycie czegoś nowego. Znam ludzi, dla których oblanie matury okazało się błogosławieństwem, bo mieli rok na odkrycie, czego właściwie chcą w życiu. Oczywiście, nie namawiam Cię do "olania" egzaminu - daj z siebie tyle, ile w tej chwili możesz. Pamiętaj jednak, że jeśli pójdzie Ci słabo, to nie koniec świata.

Trzymam kciuki.

6 sposobów na to, by zacząć doceniać błędy

Ewa Przybysz-Gardyza 08 kwietnia 0

Wiemy, że błędy mają potencjał, gdyż pokazują, nad czym trzeba pracować. Ostatnio coraz więcej mówi się o zmianie podejścia do błędów: pojawiają się grupy nauczycielskie poświęcone błędom (Obłędne błędy), publikacje (np. CEO Jak wykorzystać potencjał błędu), webinary (np. Fundacji Szkoła z Klasą) i podcasty (Trening upadania). Myślę, że nie trzeba nikogo przekonywać do tego, że błędy trzeba doceniać, a nie karać. A jednak łatwo się mówi... Jak zmienić wieloletnie przyzwyczajenia?

Proponuję 6 działań - małych kroków, które możemy wprowadzać pojedynczo, w dowolnej kolejności. Dzięki nim w końcu być może polubimy błędy u innych, a także my sami przestaniemy się ich bać.

Nie wszystkie błędy

Kiedy sprawdzasz prace uczniów i uczennic nie podkreślaj każdego błędu (zwłaszcza, jeśli jest ich dużo). Uczeń, który otrzyma pracę całą pokreśloną albo z wieloma adnotacjami i tak pewnie nie będzie w stanie poprawić wszystkiego. Dlatego za każdym razem ustalaj, na jakiego rodzaju błędy zwracasz uwagę w danym zadaniu: stylistyczne, ortograficzne, dotyczące faktów (historia), nazw (biologia, chemia) itp. Jeśli uważasz, że na Twoim przedmiocie jest to niemożliwe, spróbuj przyjąć inną technikę: zaznacz z boku fragment zawierający dużo błędów, np. pionową kreską, a nie każdy błąd osobno, i dopisz: "Coś tu się nie zgadza. Zajrzyj do notatek/podręcznika i sprawdź, co." Dzięki temu zachęcisz ucznia do ponownego przejrzenia materiału i uzupełnienia braków.

Nie tylko błędy

Sprawdzając pracę ucznia lub uczennicy postaraj się dostrzegać i zaznaczać nie tylko błędy, ale też wybrane rzeczy prawidłowe, np. wyjątkowo dobrze sformułowane zdanie, prawidłowy wynik, dobrze napisaną trudną nazwę, podjęcie próby rozwiązania trudnego zadania itp. Niektórzy twierdzą, że dobre rzeczy warto zaznaczać kolorem zielonym, złe - czerwonym. Ja wierzę bardziej w odczarowanie koloru czerwonego: uczniowie, widząc czerwone notatki nauczyciela, od razu kojarzą je z błędami. Warto to zmienić! Zaznaczaj także rzeczy godne pochwały. Zresztą, niektóre błędy mogą być wręcz godne pochwały, bo pokazują, w jaki sposób myślimy. Uważam, że kolor nie ma tu znaczenia - to nawet nie musi być czerwony. Chodzi tylko o to, aby notatki nauczyciela odróżniały się od reszty pracy.

Skupiaj się na prawidłowych odpowiedziach

Kiedy uczeń coś pisze albo mówi, postaraj się za każdym razem docenić przynajmniej 1 rzecz. Nawet jeśli jest to wyjątkowo słaba wypowiedź coś da się znaleźć, chociażby budowę zdania, użycie jakiegoś słowa albo pozytywne nastawienie. Kiedy przyzwyczaisz się do wyłapywania dobrych rzeczy, będziesz je dostrzegać coraz częściej, a mniej uwagi poświęcisz błędom. W końcu sam / sama też zaczniesz myśleć inaczej o swoich działaniach - nie będziesz tak bardzo bać się pomyłki, za to będziesz przykładać większą uwagę do tych rzeczy, które Ci się udały.

Doceniaj pomyłkę

Kiedy dyskutujecie i uczeń powie coś nie tak, zamiast go poprawić powiedz: "Dziękuję, że to powiedziałeś. To otwiera nam pole do dyskusji. Czy zgadzacie się, że ... [np. tygrysy żyją w Afryce]?" Warto przy okazji razem sprawdzić, jak jest naprawdę i zastanowić się, dlaczego niektórzy ludzie myślą, że ... [tygrysy mieszkają w Afryce]. Być może niektóre bajki wprowadzają nas w błąd? A może kojarzymy dzikie zwierzęta z Afryką, dlatego wszystkim automatycznie przypisujemy ten kontynent jako miejsce zamieszkania? To pokazuje pułapki myślenia (tu akurat nadmierną generalizację). Błąd potrafi być wspaniałą okazją edukacyjną do pogłębiania wiedzy, ale też rozwijania kompetencji krytycznego myślenia. Warto to wykorzystać!

W innych sytuacjach może przydać się reakcja: "Cieszę się, że popełniłeś ten błąd. Dzięki temu lepiej się nauczysz / lepiej zrozumiesz materiał". Czasami pomaga zwizualizowanie błędu jako kroku wstecz, dzięki któremu możemy wziąć większy rozbieg i dalej skoczyć.

Traktuj błąd jako początek, nie koniec

Najgorsze, co możesz zrobić, to potraktować błędy, np. na sprawdzianie z działu A, jako informację o tym, że uczennica nie nauczyła się - nie wywiązała się ze swoich obowiązków, dlatego dostaje niską ocenę. Będzie musiała nauczyć się porządnie działu B, aby poprawić średnią. Tyle że trudno jej będzie zrozumieć materiał z działu B, jeśli nie opanowała działu A (chyba że są to totalnie niezależne rzeczy, ale nowa wiedza i umiejętności zazwyczaj opierają się na podwalinach tego, co już wiemy i potrafimy).

Warto więc zastanowić się, najlepiej razem z uczennicą, skąd wzięły się błędy w jej pracy: może nie miała czasu się nauczyć, bo przygotowywała się do konkursu tańca; a może nie rozumie tego materiału, ale wstydzi się do tego przyznać; może zestresowała się na sprawdzianie i wszystko jej się pomyliło; może nie zrozumiała polecenia (tu może się nawet okazać, że to nauczyciel popełnił błąd w sformułowaniu polecenia); albo faktycznie nie chciało jej się uczyć. Warto razem wypracować plan działania, jak uzupełnić te braki (pomoc koleżeńska, skorzystanie z konsultacji z nauczycielem przedmiotu, filmiki na youtube czy TikToku, wypróbowanie innej metody uczenia się, wprowadzenie treningów uważności itd.). Możliwości jest wiele, a dostępność wiedzy w sieci pozwala uczniom samodzielnie znaleźć wsparcie, bez dodatkowego obciążenia dla nauczyciela. Wystarczy ich nieco pokierować.

Zaakceptuj błędy

Błędy były, są i będą. To element procesu uczenia się. Potrzebujemy ich. Zapewne znasz powiedzenie: "nie popełnia błędów ten, kto nic nie robi". Zresztą, nikt nie nauczył się chodzić bez upadania. Testowanie, a co za tym idzie popełnianie błędów i korygowanie ich, to jeden z czterech filarów uczenia się według Stanislasa Dehaene (neurobiologa, autora książki Jak się uczymy? Dlaczego mózgi uczą się lepiej niż komputery ... jak dotąd, Copernicus Center Press 2021).

Dlatego nie warto zrzucać winy za błąd na kogoś innego. Zaakceptuj to, że każdy z nas popełnia błędy. Warto się do nich przyznawać. Pamiętaj, że uczniowie i uczennice cię obserwują - wykorzystaj to do budowania prawidłowych wzorców.

Być może właśnie to działanie jest najważniejsze. Podaję je na końcu, gdyż bywa najtrudniejsze...

Zabawy z jajem

Ewa Przybysz-Gardyza 22 marca 0

Przed Wielkanocą zapraszam do korzystania z kart pracy z jajem, dzięki którym wejdziemy w tematykę świąteczną, przy okazji rozwijając konkretne kompetencje. Oczywiście, nie wystarczy wydrukować i rozdać dzieciom kartki. Aby wzbudzić dyskusję i refleksję, trzeba pytać, prowokować, dać czas na odpowiedź, nie podpowiadać. Materiałów wystarczy na kilka lekcji.

1. Umysłowa rozgrzewka

Na rozgrzewkę proponuję labirynty o tematyce świątecznej. Do pobrania w pdf tutaj.

2. Symetria

Dość łatwe zadanie dla maluchów - dorysuj wzory tak, aby były symetryczne. Do pobrania w pdf tutaj.

3. Na wzmocnienie relacji w klasie - na ile się znamy?

To zadanie pozwala z jednej strony być kreatywnym, a z drugiej sprawdzić, na ile znamy pozostałe osoby w klasie. A może przy okazji dowiemy się o nich czegoś nowego? Do pobrania w pdf tutaj.

4. Komunikacja - to nie takie proste!

Dzięki tej karcie pracy uczniowie i uczennice mogą przekonać się, że ten sam przekaz może być zupełnie inaczej odebrany przez różne osoby. Ważne! Powiedz dzieciom, aby wykonując zadanie nie zerkały do sąsiadów. Jeśli nie są pewne, czy dobrze rozumieją, niech zrobią tak, jak im podpowiada intuicja. Do pobrania w pdf tutaj.

5. Krytyczne myślenie - nie wszystko jest oczywiste!

Na pozór proste zadanie, ale nie tak łatwo wybrać poprawną odpowiedź. Przy tej karcie pracy warto podyskutować i zastanowić się, dlaczego podane odpowiedzi mogą wprowadzić nas w błąd. Do pobrania w pdf tutaj.

6. Współpraca to nie tylko praca w grupie

Tu mamy 2 zadania. Oba są do wykonania w grupach, ale tylko drugie zawiera współpracę, czyli wspólne podejmowanie decyzji, uwzględnianie potrzeb i możliwości całego zespołu, współodpowiedzialność oraz wspólne celebrowanie sukcesu. Do pobrania w pdf tutaj.

7. Kreatywność to szukanie nieoczywistych rozwiązań

A gdyby tak ozdobić pisanki inaczej niż zwykle? Do pobrania w pdf tutaj.

8. Sprawczość - każdy może tworzyć zadania

Po wykonaniu kilku różnych zadań z jajem, uczniowie i uczennice mogą mieć własne pomysły na zadania. Warto dać im możliwośc zaprojektowania części lekcji. Do pobrania pdf tutaj.

9. Na wyciszenie - zentangle

Ostatnia karta pracy jest tradycyjna, przyda się na wyciszenie. Do pobrania pdf tutaj.

Pokolenie iGen, czyli Zetki i Alfy

Ewa Przybysz-Gardyza 22 marca 1

O pokoleniach Z i Alfa pisano już dużo. Ostatnio trafiłam na książkę iGen. Why Todays's Super-Connected Kids Are Growing Up Less Rebellious, More Tolerant, Less Happy - and Completely Unprepared for Adulthood¹ autorstwa Jean M. Twenge. To prawdziwa skarbnica wiedzy. Postanowiłam więc streścić najważniejsze aspekty życia i osobowości nastolatków z pokolenia iGen tak, aby łatwiej nam było zrozumieć uczniów i uczennice, których mamy w szkołach podstawowych i średnich.

Dla ścisłości dodam, że wspomniana przeze mnie książka opiera się na wielu badaniach (przedstawia więc solidne dane), jednak dotyczą one przede wszystkim USA. Być może nie wszystkie opisane cechy pasują także do nastolatków z Polski, ale ogólny zarys pozostaje według mnie ten sam. Zwłaszcza, że pisząc ten artykuł sięgałam także do innych źródeł. Większość informacji pochodzi z książki Twenge², nie daję więc wszędzie przypisów. Te wstawiam tylko w miejscach, w których uzupełniam wiedzę innymi źródłami. Pisząc, używam zwykle porównania z poprzednim pokoleniem - rzadko podaję konkretne dane, gdyż chodzi mi o zarysowanie trendów. Jeśli macie potrzebę poznania danych, odsyłam was do książki Twenge i do raportów wspomnianych w przypisach.

Do pokolenia iGen zaliczamy osoby urodzone po 1995 roku. Niektóre źródła podają, że pokolenie to można rozbić na dwa: Z (1995 - 2010/2012) oraz Alfa (urodzeni po 2010/2012 roku), Twenge jednak traktuje ich jako jedność wyróżniającą się stałym podłączeniem do sieci. W jej książce pokolenie to nazywa literką "i", gdyż ich głównym wyznacznikiem jest powszechne wykorzystywanie iPadów, iPhone'ów i ogólnie internetu. W 2022 roku w Polsce pokolenie to stanowiło 25% całej ludności kraju.³ To duża część społeczeństwa, warto więc wiedzieć o nich więcej.

Jacy są przedstawiciele pokolenia iGen w porównaniu z poprzednimi pokoleniami?

Praktykują slow life - nie spieszą się z dorastaniem:

nastolatki mniej chętnie niż ich poprzednicy cieszą się wolnością poza domem (bez rodziców) - dotyczy to także randkowania; za tym idzie mniejszy odsetek nastolatków uprawiających seks oraz zachodzących w ciążę
mniej chętnie niż ich poprzednicy korzystają z możliwości pracy dla nastolatków
poświęcają mniej czasu na wykonywanie obowiązków domowych (niż ich poprzednicy)
piją mniej alkoholu
dorastają pod czujnym okiem rodziców

Internet jest stałym elementem ich życia:

mają telefon zawsze przy sobie, nawet w nocy (polskie nastolatki w sieci są średnio 5 godzin 36 minut dziennie⁴) - co nie znaczy, że nie wykonują aktywności offline, po prostu telefon jest zawsze obok: online miesza się z offline⁵
wiedzę o świecie czerpią z social mediów
internet często zastępuje telewizję
chętniej oglądają filmy w domu (online) niż chodzą do kina
czytają mniej książek niż poprzednie pokolenie w ich wieku (ale to nie znaczy, że nie czytają w ogóle)
zwykle korzystają z sieci w celach egoistycznych, niekoniecznie z myślą o dobru społeczności (patrz niżej)
nastolatki, które spędzają więcej czasu online są mniej szczęśliwe niż ich rówieśnicy, którzy poświęcają więcej czasu na aktywności pozaekranowe (ta różnica powiększa się w przypadku młodszych nastolatków)
więcej młodych ludzi niż w poprzednim pokoleniu przejawia symptomy depresji, zdrowie psychiczne pogarsza się

Życie społeczne jest bardzo ważne, ale wygląda inaczej niż kiedyś:

rzadziej niż ich poprzednicy chodzą na imprezy (w oryginale "parties")
lubią wychodzić razem do restauracji, galerii handlowej, a także spotykać się w domach⁵
spędzają sporo czasu z przyjaciółmi online (np. wspólne granie, czatowanie)
włóczenie się po okolicy bez określonego celu nie jest dla nich tak częstym sposobem spędzania czasu wolnego jak dla ich rówieśników 40-50 lat temu
sporo mówią o pomaganiu potrzebującym, ale to się niekoniecznie przekłada na faktyczne działania
jedynie niektórzy wykorzystują sieć do aktywizmu społecznego (chociaż wiele osób głosi potrzebę zmian społecznych)

Maleje zainteresowanie religią i duchowością:

mniej nastolatków zgłasza przynależność do jakiegokolwiek kościoła; mniej uczestniczy także w praktykach religijnych
mniej osób w młodym wieku przejawia zainteresowanie duchowością

Bezpieczeństwo ponad wszystko:

wiedzą o zagrożeniach, jakie mogą napotkać w życiu i starają się ich unikać
ograniczają alkohol, papierosy i inne używki (w porównaniu z poprzednim pokoleniem w ich wieku)
dbają o bezpieczeństwo w codziennych czynnościach (np. zapinają pasy w aucie)
zależy im na bezpieczeństwie w miejscach, w których przebywają (np. na kampusach uczelnianych)
widzą potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa osobom niebinarnym i innym mniejszościom
jednocześnie młodzi oczekują, że to dorośli będą zapewniać im bezpieczeństwo - częściej odwołują się do władz, zamiast samemu szukać rozwiązań (Twenge sugeruje, że to może być efekt nadmiernej ochrony zapewnianej dzieciom przez rodziców i przyzwyczajenia ich do bycia wyręczanym)

Cenią to, co jest dla nich praktyczne:

chodzą do szkoły dlatego, że muszą - często postrzegają lekcje jako stratę czasu, to, czego się tam uczą nie przekłada się na codzienne życie
w przyszłości chcieliby mieć pracę, która zapewni im stabilizjację i bezpieczeństwo finansowe (niekoniecznie marzą o osiąganiu spektakularnych sukcesów)
dobra praca to taka, która pozwala zachować równowagę z życiem osobistym
dobra praca to także taka, którą przynajmniej częściowo można wykonywać zdalnie
pokolenie iGen odwleka rozpoczęcie pracy zarobkowej dłużej niż poprzednie pokolenie w ich wieku
są realistyczni, mniej niż poprzednie pokolenie wierzą w to, że osiągną sukces - dostrzegają wiele barier w dążeniu do sukcesu zawodowego (mimo to ponad połowa młodych ludzi ma nadzieję na znalezienie sensownej pracy, która da im możliwość wpływania na wyzwania globalne⁶)
rozsądnie wydają pieniądze - potrafią oszczędzać, rozważnie podchodzą do większych wydatków⁵

Są torelancyjnymi indywidualistami:

bardziej niż konformizm interesuje ich wyróżnianie się z tłumu
mniej zależy im na małżeństwie, niekoniecznie chcą mieć dzieci
płeć i orientacja seksualna nie mają dużego znaczenia - każdy może przyjmować różne role społeczne i realizować się w wybrany przez siebie sposób
cenią niezależność polityczną (chętnie głosują na kandydatów bez przynależności partyjnej)*

Powyższy opis zarysowuje trendy. Oczywiście, nie każda osoba z pokolenia iGen przejawia te cechy. Do zebrania tych informacji przejrzałam sporo raportów i przeczytałam wiele artykułów. Z zaskoczeniem przyznaję, że treści w nich zawarte różnią się, dlatego tutaj postanowiłam skupić się na przekazie Twenge, uzupełniając go o dodatkowe materiały.

¹ Ja czytałam wersję oryginalną, ale jest też polska: iGen. Dlaczego dzieciaki dorastające w sieci są mniej zbuntowane, bardziej tolerancyjne, mniej szczęśliwe - i zupełnie nieprzygotowane do dorosłości, Smak Słowa 2023.

² Jean M. Twenge PhD, iGen. Why Todays's Super-Connected Kids Are Growing Up Less Rebellious, More Tolerant, Less Happy - and Completely Unprepared for Adulthood, New York 2017.

³ https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/struktura-ludnosci,16,1.html, dostęp 21.03.2024.

⁴ Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów i rodziców, NASK, Warszawa 2023, str. 7.

⁵ Gen Z. Jak zrozumieć dziś pokolenie jutra, infuture hatalska foresight institite, Gdańsk, Warszawa, maj 2019.

⁶ Gen Z is poised to reframe the future, but are business and education ready?, EY Ripples and JA Worldwide 2021: https://www.ey.com/en_gl/about-us/corporate-responsibility/how-business-and-education-can-help-gen-z-reframe-the-future.

* Twenge poświęca cały rozdział polityce, zdecydowałam się jednak pominąć tę część, gdyż rzeczywistość polityczna w USA jest zupełnie inna niż w Polsce.

Lekcja na Dzień Kobiet (klasy 5-8)

Ewa Przybysz-Gardyza 20 lutego 1

Opinie uczniów i uczennic są w dużym stopniu kształtowane przez media: społecznościowe, ale także telewizję i kino. Tam mogą spotkać wzorce, do których bezkrytycznie dążą, czasami gubiąc po drodze siebie. Wiele dziewcząt ma obniżone poczucie własnej wartości z powodu zbyt szerokich bioder albo cery trądzikowej (chociaż oczywiście jest też wiele innych powodów obniżonego poczucia własnej wartości). Chłopcy także porównują się z innymi i próbują ich naśladować. Dzieci powinny wiedzieć, że piękno to nie tylko szczupłe ciało i modny strój. Warto wykorzystać Dzień Kobiet do dyskusji o tym, czym jest piękno. Zapraszam Was do skorzystania ze scenariusza 45-minutowej lekcji na ten właśnie temat.

Temat lekcji: Odkrywam piękno w sobie.

Cele - uczeń/uczennica:

rozumie, że odczucie piękna jest subiektywne i może dla każdego znaczyć coś innego
szuka piękna w sobie i swoich najbliższych
opisuje piękno w sobie
wykonuje kreatywną pracę wybraną przez siebie metodą

DOŚWIADCZENIE (2 min)

Pokaż uczniom i uczennicom film pochodzący z kampanii Dove Moje piękno. Moja historia. Podkreśl, że nie chodzi tu o reklamę, ale o przekaz, jaki zawiera film.

REFLEKSJA (10 min)

Porozmawiaj z uczniami i uczennicami o tym, co zobaczyli. Pobudzaj dyskusję, szukajcie punktów spornych i starajcie się je wyjaśnić. Możesz skorzystać z poniższych pytań, ale nie ograniczaj się do nich. Podążaj za dziećmi.

O czym według was jest ten film?
Co mówią na temat piękna bohaterki?
Jak rozumiecie tytuł filmu: "Moje piękno. Moja historia"?
Jedna z bohaterek mówi: "To nie wygląd cię definiuje, ale to, co robisz i co cię napędza". Czy zgadzacie się z tym? Dlaczego?
Lubicie patrzeć na zdjęcia modelek lub aktorek pięknie umalowanych i ubranych, wyglądających jak gwiazdy? (nie musicie podawać odpowiedzi na głos, wystarczy, że sami sobie na to pytanie odpowiecie)
A czy chcielibyście, aby wasi najbliżsi byli takimi gwiazdami - wyglądającymi perfekcyjnie? Czy może raczej wolicie, aby wasi najbliżsi byli autentyczni, z wadami, czasami nieuczesani albo w pogniecionym ubraniu?
Co pięknego znajdujecie w swoich najbliższych? Podajcie przykłady.
Jak myślicie, czego oczekują od was wasi najbliżsi: że będziecie jak gwiazdy, czy raczej bliscy im, czasami niedoskonali?

WIEDZA (5 min)

Ta część jest kontynuacją refleksji. Zapewne sporo wartościowych przemyśleń padło już podczas dyskusji. Można uzupełnić wiedzę o kilka konkretów:

Człowiek naturalnie dąży do szczęścia. Jednak to nie wygląd zewnętrzny przesądza o tym, czy czujemy się szczęśliwi. Z badania Ipsos "Poczucie szczęścia na świecie" z 2023 roku wynika, że czynnikami mającymi największy wpływ na odczucie szczęścia są:

poczucie bycia potrzebnym
poczucie kontroli nad własnym życiem
bycie docenianym
psychiczny i materialny dobrostan
relacje.

Poza tym to, co widzimy w mediach ma niewiele wspólnego z rzeczywistością. Często perfekcyjny wygląd jest wynikiem odpowiedniej pozycji, oświetlenia, a nawet obróbki zdjęcia. Ludzie pokazują nam tylko to, co chcą. Dobrze, że są profile, które odsłaniają takie sztuczki, jak np. embracing_reality:

Kiedy myślimy o naszych najbliższych, często postrzegamy ich jako osoby piękne, chociaż ich wygląd nie jest idealny. Ważniejsze są dla nas cechy charakteru, umiejętności, albo konkretne elementy wyglądu, np. włosy czy oczy.

Kiedy z tęsknotą patrzymy na wymodelowane ciało modelki czy aktora zastanówmy się, czy nasi bliscy potrzebują, abyśmy i my tak wyglądali? Lajki pod zdjęciem może przyniosą chwilę radości, ale nie dadzą nam długotrwałego szczęścia.

ZASTOSOWANIE (25-28 min)

Uczniowie pracują indywidualnie. Do tego ćwiczenia mogą być potrzebne różne materiały, jak kredki, kleje, flamastry, gazety i magazyny, naklejki itp - pamiętaj o przyniesieniu materiałów albo wcześniej poproś dzieci, aby przyniosły takie produkty na lekcję.

Poproś uczniów i uczennice, aby wykonali plakat o sobie pokazujący to, co jest w nich piękne. Mogą wybrać dowolną technikę, np:

wykonać plakat na telefonie/tablecie/laptopie, np. w aplikacji Canva
narysować siebie i opisać (zdaniami, hasłami, a może wierszem?)
zrobić mapę myśli na swój temat
przygotować kolaż z przyniesionych do klasy gazet i magazynów
inne opcje, które zaproponują uczniowie, byle były zgodne z tematem.

W zależności od relacji panujących w klasie, możecie potem zrobić wystawę prac. Jednak jeśli nie masz pewności, że wszyscy będą czuć się bezpiecznie pokazując swój plakat, zrezygnuj z wystawy - niech każdy zatrzyma plakat dla siebie, ewentualnie pokaże go swoim bliskim. Mogą powiesić ten plakat w pokoju, aby w trudnych chwilach przypominał im, że są piękni.

Zapraszam do zapoznania się z moją ofertą SZKOLEŃ dla nauczycieli i nauczycielek oraz WARSZTATÓW dla uczniów i uczennic.

Lekcja na Dzień Kobiet (klasy 1-4)

Ewa Przybysz-Gardyza 20 lutego 0

Dzień Kobiet to święto, o którym wiele się mówi, także w szkole. Możemy z tej okazji rozmawiać o sławnych kobietach, np. naukowczyniach, pisarkach, artystkach. Możemy też mówić o kobietach ważnych dla nas: mamach, babciach, ciociach czy nauczycielkach. Albo zagłębić się w siebie i spróbować rozpoznać własne cechy, jednocześnie rozwijając postawę tolerancji wobec każdego człowieka. Zachęcam do skorzystania ze scenariusza zajęć opartych na cyklu Kolba.

Temat lekcji: Rozumiem siebie i uczę się akceptować innych.

Cele - uczeń/uczennica:

rozpoznaje cechy przypisane kulturowo kobietom i mężczyznom
akceptuje to, że każdy człowiek ma indywidualne cechy, które mogą różnić się od tych przypisywanych kulturowo kobietom i mężczyznom
opisuje własne cechy i wykonuje z nich chmurę wyrazową

DOŚWIADCZENIE (10 min)

Podziel uczniów na 3-4 osobowe grupy. Pokaż uczniom i uczennicom poniższe chmury wyrazowe (możesz je wydrukować lub wyświetlić na ekranie). Poproś, aby uczniowie w grupach zdecydowali, która chmura opisuje kobietę, a która mężczyznę. Powinni także przygotować uzasadnienie swojego wyboru. Kiedy uczniowie rozmawiają, spaceruj po klasie, przysłuchuj się im. Możesz pobudzać dyskusję, zadając pytania, np. Dlaczego tak sądzicie? Skąd to wiecie? Macie jakieś przykłady wśród swoich znajomych? Itp. Na koniec zostaw 2-3 minuty grupom na zaprezentowanie swojego zdania.

Chmury wyrazowe do pobrania w formacie pdf

REFLEKSJA (5 min)

Prawdopodobnie już podczas prezentacji grupowych po poprzednim ćwiczeniu wywiąże się dyskusja. Pobudzaj ją. Jeśli dyskusji nie było, zacznij ją teraz. Pytaj o słowa, które wzbudziły najwięcej dyskusji w grupach, albo które mogą kojarzyć się zarówno z kobietami, jak i mężczyznami.

Czy któreś słowa sprawiły Wam trudność? Może według Was nie pasują do reszty?
Dlaczego uważacie, że ... [mężczyzna] musi być odważny / silny fizycznie?
Czy ... [kobieta] też może mieć takie cechy?
Znacie jakąś kobietę, która jest odważna / która lubi rywalizację / interesuje się samochodami?
Znacie jakiegoś mężczyznę, który jest troskliwy / wrażliwy / lubi zakupy?

WIEDZA (5 min)

Ta część lekcji jest uzupełnieniem refleksji. Możliwe, że uczniowie i uczennice podczas refleksji sami doszli do założonych wniosków. Nauczyciel czuwa i w razie potrzeby uzupełnia wiedzę.

Warto podkreślić, że cechy, które pojawiły się na chmurach wyrazowych to cechy kulturowo przypisywane kobietom i mężczyznom, ale nie występują u nich w równym stopniu, tzn. nie każda kobieta jest tak samo troskliwa, i są mężczyźni, którzy lubią zakupy. Nie każdy musi się w ten podział wpisywać i jest to całkowicie akceptowalne. Każdy człowiek jest osobną jednostką i ma indywidualne cechy. Świat byłby bardzo nudny, gdyby wszystkie kobiety były takie same.

To kulturowe przypisanie cech wynika z przede wszystkim z przeszłości, kiedy kobiety i mężczyźni pełnili w społeczeństwie zupełnie inne role. Kobiety były matkami i opiekunkami, dbały o dom i rodzinę, mężczyźni zaś zapewniali stałe dochody oraz wykonywali prace fizyczne. Wiele z tych przekonań nadal funkcjonuje, ale często spotykamy osoby, które postępują zupełnie inaczej: mężczyźni opiekują się dziećmi w takim samym stopniu jak kobiety, kobiety wykonują zawody dawniej przeznaczone głównie dla mężczyzn. Ważne jest, aby każdy przyjmował taką rolę, jaka odpowiada jego / jej cechom i zainteresowaniom (w zgodzie z możliwościami i potrzebami najbliższych).

ZASTOSOWANIE (25 min)

Poproś, aby każdy uczeń i uczennica zastanowił się nad własnymi cechami oraz nad tym, jakie inne słowa świetnie go / ją opisują. Następnie niech każdy wykona własną chmurę wyrazową na wzór tych pokazanych na początku lekcji. Jeśli uczniowie znają jakieś konkretne narzędzie do tworzenia chmur wyrazowych (np. WordArt) i macie w sali tablety lub komputery, niech każdy wykona własną chmurę wyrazową. Jeśli wystarczy wam czasu, możecie umieścić wszystkie chmury wyrazowe na tablicy wirtualnej, np. Wakelet lub Padlet, a potem zgadywać, która chmura należy do kogo.

Jeśli wcześniej nie tworzyliście chmur wyrazowych online, na tej lekcji nie będzie czasu, aby się tego nauczyć. W takiej sytuacji rozdaj dzieciom białe kartki A4 lub A5 i poproś o wypisanie wyrazów, które dobrze je opisują. Uczniowie nie powinni podpisywać kartek! Następnie zbierz kartki i powieś je na tablicy. Daj uczniom kilka minut na poczytanie i zdecydowanie, do kogo należą poszczególne zestawy wyrazów. Mogą dopisywać na kartkach imię osoby, która według nich jest autorem/autorką danej chmury. Możesz też dać im chwilę, a potem wskazywać poszczególne kartki i pytać klasy, kto według nich jest autorem.

Zachęć ich, aby kontynuowali ten temat w wolnym czasie - może zauważyli, że ktoś na swojej kartce pominął cechę, którą powinien dopisać? Niech udzielą sobie informacji zwrotnej. Warto, aby uczniowie i uczennice zatrzymali własne opisy - być może będzie okazja do tego wrócić za kilka miesięcy i sprawdzić, czy coś się zmieniło.

Zapraszam do zapoznania się z moją ofertą SZKOLEŃ dla nauczycieli i nauczycielek oraz WARSZTATÓW dla uczniów i uczennic.

Warsztaty dla uczniów i uczennic

Ewa Przybysz-Gardyza 09 lutego 0

Są takie tematy, w których nauczyciel lub nauczycielka nie czują się kompetentni i wolą zaprosić kogoś z zewnątrz do poprowadzenia lekcji. Czasami są kompetentni, ale czują, że osoba z zewnątrz będzie miała szersze spojrzenie - nie mając pełnej wiedzy o uczniach i uczennicach może działać bez uprzedzeń, czasem nawet dostrzec jakieś trudności w grupie i wesprzeć wychowawcę w zdiagnozowaniu problemu oraz zaplanowaniu działania. Bywa też, że uczniowie inaczej słuchają osoby z zewnątrz niż "swojego" nauczyciela lub nauczycielki, z którą widują się codziennie.

Prowadzę warsztaty z uczniami i uczennicami na poniższe tematy. Zawsze ustalam z zamawiającym, jakie są konkretne potrzeby w danej grupie uczniów i razem decydujemy, jaka będzie długość spotkania. Każde warsztaty są spersonalizowane, dlatego poniższe zagadnienia to tylko ogólne tematy oraz moje podejście do nich. Opisuję tu warsztaty dla uczniów i uczennic, ale najlepszy efekt osiągniemy, jeśli nauczyciele i nauczycielki wezmą udział w szkoleniu o tej samej tematyce, na którym dowiedzą się, jak stwarzać uczniom przestrzeń na działanie i wspierać ich tak, aby efekty poniższych warsztatów były długotrwałe. O szkoleniach dla nauczycieli tutaj (👉link). Jeśli potrzebujesz upewnić się, że moja wiedza i kompetencje umożliwiają mi prowadzenie warsztatów na wysokim poziomie, zajrzyj na dół tego wpisu. 👇

Oferta warsztatów "Dla nauczycieli" autorstwa Ewa Przybysz-Gardyza

Bezpieczni w internecie

Internet jest przestrzenią, w której młodzi funkcjonują każdego dnia coraz dłużej. Nowoczesne technologie stwarzają wspaniałe możliwości rozwoju, ale wiążą się z ryzykiem. Rozwiązaniem nie jest zakaz korzystania z sieci, ale wykształcenie zachowań, dzięki którym nasi uczniowie i uczennice unikną zagrożeń, a jeśli takowe wystąpią, będą umieli na nie zareagować.

Podczas warsztatów uczniowie i uczennice:

uświadamiają sobie, że telefon/komputer/tablet to tylko narzędzia, a od ich użytkowników zależy, czemu będą służyć
poznają sposoby takiego wykorzystania technologii, które będzie służyło ich dobru (rozwój, odpoczynek, wzmacnianie relacji, dobrostan cyfrowy)
rozpoznają możliwe zagrożenia w sieci
uczą się unikać wybranych zagrożeń (dezinformacja, wyłudzanie danych, kradzież tożsamości, cyberprzemoc, negatywny wpływ technologii na zdrowie psychiczne itp.)
poznają strategie radzenia sobie w trudnych sytuacjach
uświadamiają sobie, że są współodpowiedzialni za kształtowanie przestrzeni online.

Aktywni w szkole i społeczności lokalnej

XXI wiek to czas, kiedy globalizacja jest już mocno ugruntowana, dostrzegamy za to potrzebę powrotu do lokalności. Ważne jest, aby mieszkańcy dbali o okolicę, współdecydowali o tym, co i jak zmienić, a także podejmowali inicjatywy na rzecz społeczności lokalnej. Aby mieli do tego motywację, powinni po pierwsze wiedzieć, że mogą; po drugie - umieć to robić. Najlepiej jest kształtować postawy prospołeczne już od dziecka. Jest ku temu sporo możliwości w szkole.

Podczas warsztatów uczniowie i uczennice:

definiują, czym jest dla nich społeczność lokalna
określają problemy, które chcieliby w tej społeczności rozwiązać
poznają metody prowadzenia projektów uczniowskich (Design for change)
dowiadują się, jak i kogo prosić o wsparcie
poznają narzędzia do zarządzania projektem
opracowują plan działania w sytuacjach trudnych.

Umiemy się uczyć

Co to znaczy, że "umiem się uczyć"? Czy znajomość mnemotechnik wystarczy? Obawiam się, że nie. Aby uczyć się skutecznie, każdy powinien rozumieć siebie i wiedzieć, jaki sposób uczenia się najbardziej pasuje do własnych możliwości, warunków i zainteresowań. Dlatego podczas warsztatów, w wyniku procesu moderowanego przez prowadzącą, każdy uczeń i uczennica określa metodę uczenia się, która wydaje się być najbardziej odpowiednia dla niego samego. Ponadto sporządza plan działania tak, aby wcielić tę metodę w życie. Warsztaty oparte są o proces coachingu edukacyjnego.

Podczas warsztatów uczniowie i uczennice:

definiują własne supermoce i zainteresowania
określają warunki, w których uczą się najskuteczniej oraz trudności, które mogą się pojawić
projektują metodę uczenia się dla siebie
wymieniają narzędzia i materiały przydatne im w procesie uczenia się
rozpoznają, które osoby z ich otoczenia mogą wesprzeć ich w uczeniu się
opracowują plan działania, aby wprowadzić tę metodę w życie.

Realizujemy własny projekt

Jest to warsztat pokazowy. Podczas tego warsztatu pokazuję nauczycielom i nauczycielkom, jak moderować projekt uczniowski, prowadzony metodą Design Thinking lub Design for Change. Zwracam tu szczególną uwagę na partycypację dzieci oraz na momenty kluczowe dla realizacji projektu. Wykorzystuję przy tym moje wieloletnie doświadczenie moderowania projektów uczniowskich, także międzynarodowych.

Podczas warsztatów uczniowie i uczennice:

poznają metody Design Thinking oraz Design for Change
planują swoje projekty
uczą się wykorzystywać narzędzia do organizacji pracy
przewidują możliwe trudności i wypracowują sposoby radzenia sobie z nimi
przechodzą pierwsze fazy projektu
rozwijają kompetencje współpracy i komunikacji.

KONTAKT

mail: ewa.przybysz.gardyza@gmail.com

tel. 600 472 013

O mnie

Mam bogate doświadczenie w pracy z uczniami i uczennicami oraz w wykorzystywaniu metod, o których piszę powyżej:

przez 18 lat pracowałam w szkole: najpierw średniej, potem podstawowej; uczyłam języka angielskiego i edukacji wczesnoszkolnej
zrealizowałam w uczniami i uczennicami kilkadziesiąt projektów - na lekcjach przedmiotowych, na zajęciach pozalekcyjnych oraz poza szkołą (👉tu możesz poczytać o niektórych z tych projektów)
koordynowałam projekty międzyszkolne, także ogólnopolskie, np. eTwinning, Design for change, Teaching English in Poland oraz program Asy Internetu
moi uczniowie osiągali sukcesy w konkursach (np. Aktywni dla klimatu); moja uczennica została wybrana do Student Council (międzynarodowego samorządu młodych) jako pierwsza Polka (👉tu zobaczysz skład Student Council z Oliwką - BATCH of 2021-22)
moi uczniowie byli zapraszani do udziału w konferencjach, gdzie mogli prezentować swoje projekty, np. Festiwal Better Together 24 października 2023
jestem współautorką autorskiego programu nauczania Razem, który zakłada m.in. współpracę między szkołami oraz współdecydowanie dzieci w projektowaniu procesu uczenia się
moi uczniowie i uczennice poczuli sprawczość tak bardzo, że nawet po moim odejściu ze szkoły sami realizowali projekt Design for change na rzecz potrzebujących w ich społeczności lokalnej (👉strona ich projektu)
nadal moderuję projekty uczniowskie - np. Ukraine Youth Action Network
cały czas się uczę, prowadzę szkolenia dla nauczycieli i nauczycielek, rozmawiam z ludźmi i sama się uczę - dbam o to, aby moja wiedza była cały czas aktualizowana.

Zachęcam do przejrzenia bloga - jest tam wiele wpisów, które podkreślają moją wiedzę i zakres działania.

Bezpłatne programy dla nauczycieli, zima i wiosna 2024

Ewa Przybysz-Gardyza 09 lutego 0

Wiele instytucji oferuje bezpłatne programy, do których można przystąpić z uczniami i uczennicami. Trudno je wszystkie znaleźć zwłaszcza, że często nie wiemy nawet o ich istnieniu. Jakie programy możemy rozważyć na drugi semestr roku szkolnego 2023/2024? Zebrałam ofertę i podzieliłam tematycznie. Mam nadzieję, że takie zestawienie pomoże Wam dokonać wyboru.

Edukacja medialna i cyfrowa

Asy Internetu - program Fundacji Szkoła z Klasą i Google.org, oferuje szkolenie, materiały dla nauczycieli, wsparcie w postaci gier, grupa na fb, nabór ciągły 👉 link

Stacja Galaxy - (dla edukacji wczesnoszkolnej) oferuje warsztaty dla nauczycieli, platformę do wymiany doświadczeń, materiały, zgłoszenia do 31.03.2024 👉 link

Edukacja medialna - scenariusze lekcji dla różnych etapów edukacji, dostęp ciągły 👉 link

Edukacja społeczna i obywatelska

Młodzi w akcji - program Centrum Edukacji Obywatelskiej, dzięki temu programowi uczennice i uczniowie będą chętniej angażowali się w lekcje i inicjatywy pozalekcyjne 👉 link

Młodzi głosują - program Centrum Edukacji Obywatelskiej, dotyczy przeprowadzenia symulacji wyborów w szkole (jest to związane z wyborami do Parlamentu Europejskiego 2024) 👉 link

Szkoła Pełna Emocji - program Centrum Edukacji Obywatelskiej, dla wychowawców klas 4-6 SP, na temat pracy w szkole z emocjami, zgłoszenia do końca lutego 2024 👉 link

Klub dobrej rozmowy - program Centrum Edukacji Obywatelskiej, na temat pracy w klasach wielokulturowych, zgłoszenia do 19.02.2024 👉 link

Klub Szkół UNICEF - nabór ciągły, uczestnictwo w akcjach edukacyjnych przygotowanych przez UNICEF oraz aktywne działania na rzecz promocji praw dziecka 👉 link

Programy PAH (Polskiej Akcji Humanitarnej) - bezpłatny udział w programach: Lekcje Pomagania, Godziny Wychowawcze ze Światem, Globalnie i Krytycznie w Szkole, Świat w Przedszkolu 👉 link

Edukacja przyrodnicza i ekologiczna

EkoSzkoły - międzynarodowy program EcoSchools, szkoła może otrzymać certyfikat Zielonej Flagi, nabór ciągły 👉 link

Przyjaciele Pandy - program prowadzony przez WWF, dla edukacji wczesnoszkolnej, ciągły dostęp do materiałów na lekcje 👉 link

Przyroda wokół nas - Ptaki - program przygotowany przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, bezpłatny zestaw materiałów na temat ptaków, nabór ciągły 👉 link

Psia lekcja - dla klas 0-5, na temat psów, dogoterapii itp, zgłoszenia na zasadzie "kto pierwszy, ten lepszy" 👉 link

Różne

Uniwersytet Dzieci - scenariusze lekcji na różne tematy dla wszystkich etapów edukacji, dostęp ciągły; możliwość zgłoszenia do programu (nauczyciel sam wybiera tematykę) do 26.04.2024 👉 link

Błędy kształcą - kampania edukacyjna dotycząca postrzegania błędów jako nieodłącznej części procesu edukacyjnego 👉 link

Studia Podyplomowe Liderów Oświaty - program Centrum Edukacji Obywatelskiej, dla dyrektorów i dyrektorek, trwają zapisy na rok szkolny 2024/2025 👉 link

eTwinning - międzynarodowa społeczność nauczycieli i nauczycielek z różnych poziomów nauczania, bezpłatne szkolenia, materiały, dostęp do platformy, na której można realizować międzyszkolne projekty na dowolne tematy 👉 link

Szkolenia dla nauczycieli i nauczycielek

Ewa Przybysz-Gardyza 09 lutego 0

Jakie są cechy dobrego szkolenia? Każdy zapewne określa je nieco inaczej, gdyż mamy inne potrzeby, przyzwyczajenia, style uczenia się. I tu leży klucz do sukcesu: dobre szkolenie to takie, które odpowiada na potrzeby przynajmniej większości osób uczestniczących (idealnie - wszystkich). Czy to w ogóle możliwe? Tak. Mam całkiem sporo takich doświadczeń - zarówno jako prowadząca, jak i jako osoba ucząca się.

Moje szkolenia zawsze zawierają część warsztatową, gdyż wiem, że nauczyciele i nauczycielki posiadają ogromną wiedzę i doświadczenie, zwłaszcza na temat własnej szkoły. Dlatego najlepsze efekty osiągniemy, jeśli połączymy kompetencje moje oraz osób uczestniczących. Zależy mi też na dostosowaniu każdego spotkania do potrzeb konkretnej placówki, dlatego przykładam dużą wagę do zebrania informacji o potrzebach i możliwościach danej grupy nauczycieli, ale też o warunkach, w jakich funkcjonują. Kolejny element kluczowy dla mnie to plan działania. Staram się, aby osoby uczestniczące w moim szkoleniu wyszły z niego z konkretnym pomysłem na to, jak wykorzystają zdobytą wiedzę - po to poświęcają swój cenny czas na nasze spotkanie, aby móc przełożyć to na praktykę. Dobrze jest, jeśli taki plan powstanie od razu: nie chcę, aby moje szkolenie dokładało nauczycielom pracy, ale ją ułatwiało. Nie zapominajmy też o relacjach - podczas szkolenia spędzamy ze sobą dość dużo czasu. Ważne jest więc, abyśmy się w tym czasie ze sobą dobrze czuli i czuły - przyjazna atmosfera, otwartość i bezpieczeństwo są kluczowe.

Aktualnie prowadzę szkolenia na poniższe tematy (to tylko ogólne zagadnienia - szczegóły ustalam razem z zamawiającym). Zachęcam też to sprawdzenia oferty warsztatów dla uczniów i uczennic - najlepszy efekt osiągniemy, jeśli połączymy szkolenie dla Rady Pedagogicznej z warsztatami dla dzieci. O warsztatach dla uczniów tutaj (👉link). Jeśli potrzebujesz upewnić się, że moja wiedza i kompetencje umożliwiają mi prowadzenie szkoleń na wysokim poziomie, zajrzyj na dół tego wpisu. 👇

Praca metodą design thinking

Design thinking (DT) to metoda prowadzenia projektów, ale też wypracowania rozwiązań na różne problemy dotykające uczniów, współpracy nauczycieli z uczniami oraz samych nauczycielek. Możemy ją wykorzystać podczas lekcji przedmiotowych, do przygotowania wydarzeń szkolnych, do projektów uczniowskich oraz do pracy Rady Pedagogicznej, a nawet podczas spotkań z rodzicami. Dzięki DT zajęcia są bardziej angażujące dla osób uczestniczących, pozwalają im się lepiej uczyć, a jednocześnie wyposażają je w kompetencje niezbędne dzisiaj w życiu.